ÇERKES SOYKIRIMI BELGELERİNDEN, TİFLİS

BELGE 2: Kuban Oblastı Birliklerinde Görevli Komutanın Kafkasya Ordusu Komutanına, Dağlıların Türkiye’ye Sürülmesi Sürecine Dair Raporu, 24 Kasım 1864. ( Archival Reference: shaG. Fund 416. inventory 3. storage unit 142 ) 

 „Yerlilerin büyük kitleler halinde Türkiye’ye gönderilmeleri 1864 senesinin başında başlamış, yıl sonuna kadar devam etmiştir. Yerlileri Türkiye’ye yollamaya başlayabilmemizi 1863’ün sonları ile 1864 yılının başlarındaki silahlarımızın başarılarına borçluyuz.“  

„Tuğgeneral Babitch’in aldığı bilgilerden birine göre şu anda 20.000 yerli Novorossiysk’e dogru yürümekte... Kendisi ise 20 gemi hazırlamış durumda..." 

  „8 Kasım’da, bir Türk vapuru ile 2.500 kisi yollanmıştı; 12 Kasım’da da başka iki vapur 4.000 kişiyi götürmüştü. 12 Kasım’dan beri hava muhalefeti nedeniyle bindirme işlemleri durdu. 12 Kasım tarihinden önce Nusred-Bagrı’ isimli Türk gemisine bindirilen 470 kişi yine hava muhalefeti nedeniyle limanda bekletilmişti. 

Bunlar, 17 Kasım’da saat 3.30’da körfezde fırtınaya yakalanmışlar ve gemi parçalanarak eski Novorrossiysk hastanesinin önündeki sahile savrulmuş.Parçalara bölünen gemide sadece 170 kişi hayatta kalmış, 300 kisi ise ölmüştür.“ 

Bu belge Çerkeslerin zor kullanılarak gemilere doldurulduktan hemen sonra, hatta gemiler hala körfezde demirli olmalarına rağmen, nasıl büyük sayılarda öldüklerini göstermektedir.