“Mezarda Ölü de Vardır, Hiç Ölmeyecekler de!” TSIPINE ASLAN, O Ölümsüzlerden Biridir

"Üç yüz yıl savaşmış iki halktan birisi hiç haksızlık ve zulüm yapmamış, diğeri de hiç haksızlığa ve zulme uğramamış gibi davranırsa bu ancak iki halk için de aşağılayıcı bir durum yaratır, başkaca bir işe yaramaz..." 

Tsıpıne Aslan

90’lı yıllar, Çerkes ( Adığe ) Ulusal Hareketi’nin ete kemiğe büründüğü, uluslararası arenada da görünür olduğu ve içinden liderlerini çıkardığı yıllardı.

Çerkes halkı uzun yıllar sonra yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor, kendi gücüne güveni büyüyordu.

Diasporayla da bağlar kurulmaya başlanmıştı.

Bazılarının oturdukları yerden “Çerkes Milliyetçileri”, “Mikrocular” diyerek hakaret ettikleri bu “yeniden diriliş”in önderleri büyük baskılara ve saldırılara maruz kaldılar.

Kah dövüldüler, kemikleri kırıldı; kah kalleşçe öldürüldüler.

Bugün gururla ve kitlesel olarak andığımız günlerin ve geleneklerin ilk örgütleyicileriydiler onlar.

Çerkes ( Adığe ) halkına bir gelecek vizyonu sundular.

Ve bedel ödediler!

Aslan Jukov, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nde Çerkes ( Adığe ) gençliğinin liderlerinden ve sevilen bir yurtseverdi. 14 Mart 2010 tarihinde evinin yakınlarında kalleşçe öldürüldü.

Tsipine Aslan, Profesör doktor, Kabardey Devlet Üniversitesi Çerkes ( Adığe ) Gelenekleri Araştırma Merkezinin kurucu başkanıydı. 29 Aralık 2010 tarihinde, evinin önünde kalleşçe öldürüldü.

Suadin Pşukov, 21 Mayıs Çerkes Soykırımı anma törenlerine atlı ve üzerinde Çerkes kıyafetleri, elinde Çerkes bayrağı ile katılmasıyla tanınıyordu. Gençler arasında büyük bir otoritesi vardı. 5 Ekim 2011’de yine evinin yakınlarında kalleşçe öldürüldü.

Ve, insan hak ve özgürlükleri savunucuları, bağımsız-özgür gazeteciler… mesela Kazbek Gekkiyev, Nalchık’ta 5 Aralık 2012 tarihinde işyeri yakınında kafasına 3 kurşun sıkılarak; Timur Kuashev, yine Nalchık’ta, 1 Ağustos 2014 tarihinde vücuduna zehir enjekte edilerek öldürüldüler.

Bütün bu cinayetler, Çerkes Ulusal Hareketi’ni örgütsüz-öndersiz bırakmaya; toplumu korkutmaya, sindirmeye, susturmaya yönelikti. 

İnsanlara, “onlar gibi olmayın, yoksa onlar gibi ölürsünüz” mesajı veriyorlardı…

Bugün Tsipine Aslan’ın ölüm yıldönümü.

Kabardey Balkar Devlet Üniversitesi İlkçağ Kafkas Milletleri Edebiyatı Bölüm Başkanı, Kabardey Devlet Üniversitesi Çerkes Folklörü Araştırma Merkezinin Kurucu Başkanı ve Kabardey Balkar Bilim Enstitüsü Drama Bölümünde Çerkes Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkanıydı Tsipine Aslan.

Filoloji bilimleri doktoru, Profesör, Kabardey Balkar Cumhuriyeti Bilim Onur üyesiydi; Çerkes (Adığe) Uluslararası Bilimler Akademisi Tarih ve Filoloji Disiplinleri Akademik Sekreteriydi.

Doktora tezinin konusu, "Çerkeslerin Mito-Epik Gelenekleri"ydi.

2005 yılında, Çerkes ( Adığe ) gelenek görenekleri ve Çerkes yaşam biçimleri üzerine yaptığı çalışmalarından dolayı devlet “Altın Boynuz” ödülüne layık görülmüştü.

Yıllarca Kabardey Balkar, Karaçay-Çerkes Cumhuriyetinde, Adığe Cumhuriyetlerinde ve Suriye, Türkiye, Ürdün gibi diaspora ülkelerinde Çerkes masalları, deyişleri, Çerkes ( Adığe ) xabzesi ve Çerkes lehçeleri ile ilgili derleme çalışmaları yaptı. Bu konularda kitaplar ve onlarca makale yayınladı.

Aynı zamanda arıcılık da yapan Tsipine Aslan Çerkes folklörünü derleyip topluyor ve Çerkes (Adığe) gelenek göreneklerini popülerleştiriyordu.

Çerkes kültürünün, gelenek göreneklerinin ve ritüellerinin yeniden doğuşunu örgütleyen birkaç kişiden biriydi. Nalchık'ta sık sık Çerkes folklörü festivalleri düzenliyor ve geleneksel Çerkes değerlerini tanıtıyordu.

İşte bu değerli çalışmalarıyla Çerkes Kültürüne hizmet etmiş olan bilim insanı ve aktivist Tsıpıne Aslan, 29 Aralık 2010’da öldürüldü.

Çegem ilçesi Shalushka köyündeki evine araba ile gelen iki kişi 51 yaşındaki Tsıpıne Aslan’ı dışarı çağırmış ve kafasına silahla iki el ateş etmişlerdi.

Aradan tam 12 yıl geçti.

Ne yazık ki Çerkes ( Adığe ) kimliği, dili ve kültürü aşığı bu değerli bilim insanımız, ektiği tohumların ne kadar büyüdüklerini, bütün Çerkes dünyasına yayıldığını göremedi.

Ama Çerkes halkı da Tsipine Aslan’ı kalbine gömdü.

Kazanoko Jabağı’nın dediği gibi; “Mezarda ölü de vardır, hiç ölmeyecek de!” Tsipine Aslan işte o ölümsüzlerden biridir…

Saygıyla ve özlemle anıyoruz.

Çerkesya Hareketi 

29 Aralık 2022