101 yıl süren ve halkımız için büyük felaketle sonuçlanan Rus-Kafkas savaşlarının sona erişi yarın 156 yılını dolduracak. Bu uğursuz savaşla ilgili bilgileri Avrupalı ve Rus tarihçilerin yazılarından, savaşa katılmış komutanların anılarından ve birde Çerkes halk şarkılarından öğreniyoruz.
"Kafkas savaşları esnasında söylenen Adığe halk şarkıları" adlı 650 sayfalık kitapta 120 halk şarkısı Çerkesçe ve Rusça yer alıyor.
Merhum edebiyatçımız Şhalaho Abu'da Rus-Kafkas savaşlarının öğreniminde halk şarkılarının büyük öneme sahip olduğunu "Sönmeyen yıldızlar" adlı kitabında dile getiriyor.
Abu'nun bu konudaki sözleri şöyle:
"...19 ncu yüzyıl sözlü edebiyatında kahramanlık şarkıları önemli yer tutar. Rus Çarlığı'nın yürüttüğü kolonyalist savaşa Çerkes halkı yaşlısı ve genciyle cansiperane karşı koymuştur. Sözlü edebiyat anlatıcısı Açeu Pezad:
"Savaşlar esnasında Çerkes halkı büyük kahramanlıklar gösterdi.Bu savaşlarda olup bitenleri, ağaçların tepesinden gözetleyen şairler yaptıkları şarkılarda dile getirmişlerdir."- demektedir. O şairler ki, en büyük övgüye layıktırlar. Onlar sayesinde geçmişin olayları şiirsel bir tarzda günümüze ulaşabilmiştir. Yine onların sayesinde halkın yiğit evlatlarının isimleri tarihteki yerini alabilmiştir.
Çerkes halkının özgürlüğünü kaybedip çarlığın boyunduruğu altında yaşadığı dönemde, özelliklede Sovyet döneminde bu kahramanların isimlerinin söylenmesinden Rus-Çerkes dostluğuna zarar verdiği gerekçesiyle kaçınılmış, onlarla ilgili şarkılar arşivlerde uyutulmuştur. İlk yıllarda yayımlanan bazı şarkılarında daha sonraki yıllarda ruhu yok edilmiştir. Bu şarkıları yazan ve yayınlayanların akıbeti de hapishane ve ölüm olmuştur." diyor Abu.
Rus-Kafkas savaşlarında canlarını feda eden kahramanları saygı ile anıyorum...
Kaynak: Çetao İbrahim
Facebook 
Twitter 
Pinterest 
Linkedin 
Tumblr 
vk 
Odnoklassniki 
Reddit 
Whatsapp
Google Bookmarks
