“Üç Kız Arkadaşın Hikayesi”

Vorkıjıko Amdehan, Vorkıjıko Ayşet ve Naşe Hava üç akraba kızdır. 1925 yılında Ademiy köyü lisesini bitirmiş ilk kız öğrencilerdir. 

Krasnodar şehrindeki öğretmen kursunda okuyup öğretmen olmak isterler, ama o yıllarda aileler kız çocuklarının köylerinden ayrılıp şehirlerde okumasına karşıdırlar. Üç kız arkadaş ailelerinden gizlice Krasnodar'a gidip öğretmen kursuna kaydolmaya karar verir, durumu öğretmenleri Bahuko Şalih'e anlatırlar.

Öğretmen kendilerini destekler, ama ailelerinin tepkilerinden çekindiği için köyden kaçmaları eylemine katılmak istemez. Onlara Krasnodar'da karşılama sözü verir.

Üç kız arkadaş çeşmeye su getirmeye gidiyormuş gibi evlerinden ayrılıp köy çıkışında kendilerini bekleyen at arabası ile Krasnodar'a gelirler. Öğretmenleri Bahuko Şalih sözünü tutar, onları karşılar.

Şair Hatko Ahmet'in yönetici olduğu öğretmen kursuna kaydolurlar.

 Şair Hatko Ahmet kızların kaçış hikayesinden etkilenir, " Üç Kızın Öyküsü " adlı şiirini onlar için yazar.

"İki testi ellerinde,

'Suya gidiyoruz' deyip çıkarlar, 

Testiler ellerinde iken kimse şüphelenmez, 

Etrafa görünmeden köy çıkışında, 

At arabasına atlarlar..."

Hatko Ahmet'in bu şiiri ile olaydan haberdar olan yazar Tlevusten Yusuf kızların kaçışından kırk yıl sonra 1966 yılında "Sosyalist Adıgey" gazetesinde bir makale yayınlayarak onların yaşam öykülerini anlatır.

Tlevusten Yusuf'un, 1971 yılında yayımladığı "Kızların Şafağı" adlı romanının ana konusu da bu üç kız arkadaştır.

Üç kız arkadaş yaşam hikayeleri ile Adığe edebiyatına konu oldukları gibi tüm Çerkes kadınlarına örnek olmuş, onların öğretmenlik mesleğine yönelmelerine önayak olmuşlardır.

Onlar öğretmen olduktan sonra uzun yıllar eğitim alanında çalışarak Çerkes kadınına ve halkına ışık olmuş, bir çok öğrenci yetiştirmişlerdir. Üç kız arkadaşın gerek kendi ailelerinden gerekse yetiştirdikleri öğrencilerden tanınmış bilim insanları çıkmıştır.

Kaynak: İbrahim Çetavo,

* 5 Mart tarihli “Adıge Mak” gazetesinde Ançoko İrin'in haberinden özettir.