Adığe Cumhuriyeti'nde Çerkesçe'nin Durumu

14 Mart Adığe Dili ve Yazını Günü nedeniyle Adığe dilinde yayınlanan Adığe Psatle, Adığe Mak, Çerkes Heku, Şapsughya gazeteleri ortak sayı çıkardılar. 

Ortak sayıda Sihu Goşnağu, Karden Marita, Mamruko Nuriyet, Kuşha Madina, Bış'o Boris, Deleko Anyet, Aşine Susan, Lıh Timur'un Adığe dili ve sorunları üzerine yazdıkları makaleler yer alıyor.

Adığeyli gazeteci Sihu Goşnağo'nun araştırmasına göre Adığey'de Adığe dili eğitimi ile ilgili verilen bilgiler şöyle:

2021-22 eğitim yılında 17667 öğrenci Adığe dili ve edebiyatı dersi alıyor. Bu rakam bir önceki yıla göre 1600 daha fazla. 

Adığey'de 14145 Adığe olmayan öğrenciye Adığece devlet dili statüsünde veriliyor. 

Adığe çocukların % 95'i anadil eğitimi alıyor. Dil dersi ile birlikte ulusal kültür, tarih ve ulusal adetler de öğretiliyor. 

Cumhuriyet genelindeki 143 kreşte 23424 öğrenci barınıyor. Bunlardan 52 kreşte 193 gurupta 6862 çocuğa Adığece öğretiliyor. 

"Anadili korumak için federal fond"un düzenlediği yarışmalara katılan Adığey kültür bakanlığı 8 milyon ruble ödül kazandı. Bu para ders kitaplarının basımı için kullanıldı. 

Anadilin korunması konulu sanatsal toplantılar, açık dersler, yuvarlak masa toplantıları, konferanslar, kompozisyon yazma etkinlikleri düzenleniyor. 

Mıyekuape'de 2019-20 eğitim yılından itibaren seçilen pilot okullarda Adığece anadil ve edebiyat dersleri veriliyor. Pilot okullar Cumhuriyetin başka yerlerinde de açılıyor ve sayıları gittikçe artıyor. Mıyekuape'deki Joğobın, Nasıp, Nebziy adlı kreşlerde pilot kapsamına alındı.

Tharkaho Yunus'un iki ciltlik Rusça Adığece sözlüğü mobil hale getirilmiş olup dil öğrenmek isteyenler yararlanabiliyorlar. 

2021 yılından itibaren Ançok Suret'in " Adığece keyifli sesler" kitabı elektronik servis "LearningAppe"de yer alıyor. Adığe dilindeki ses ve harfleri, atasözlerini öğrenmek isteyenler yararlanabiliyorlar.

Kaynak: İbrahim Çetao