#1003 Ekleme Tarihi 06/07/2016 02:02:55
1 ekim 2015 tarihinde Adıge Cumhuriyeti Milli Müzesinin kuruluşunun 90. yılı kutlandı.
İlk müze o tarihlerde Krasnodar kentinde Adıge Otonomisi İdaresinin bulunduğu yerde açılmıştı.
`caption id="attachment_7101" align="alignright" width="203"`
Navurze İbrahim`/caption`
Müzede yer alan ilk eserler ise o tarihlerde Krasnodarda yaşamakta olan Çerkeslerin oluşturduğu vakfın topladığı eserlerdi.
Bu konuda en aktif çalışanlardan birisi de Navurze İbrahim’di, dolayısıyla Müze Müdürü yapılmıştı.
Müzemiz evrakları arasında, eserlerin kayıtlarının yapıldığı evraklarda bir numara ile numaralandırılan ise Nathuaye bayrağıdır.
Müzede önemli yerleri var
Günümüzde Adıge Cumhuriyeti milli Müzesi Fonlarında tarihi öneme sahip Nathuaye ve Şapsığ bayrakları yer alıyor.
Müzemizin 90. kuruluş yıldönümü anısına hazırladığımız serginin merkezinde, ayrılan özel yerde sergileniyorlar.
Çerkes milletine Şapsığlar, Nathuayeler hakkındaki bilgileri en iyi ulaştıran kişi Mehoş Ruslan.
20 yıl kadar önce yayınladığı ‘Yüce Umut’ isimli kitabında bu bilgiler yer aldı.
Adıgeyde tanınan yazar Mehoş Ruslan Çerkes yüreği taşıyan bir kişi, milletimizin güzelliklerini aktarma çabası içerisinde.
Kaleminin ucundan ilginç makaleler, kitaplar dökülüyor.
Mehoş Ruslan’ın yazdıkları arasında bayrakların getirilişi ile alakalı olanlarına değinmek istiyorum.
Bayrağa her dönemde değer verilmesi olağanlaşmıştır.
O milletin, ülkenin namusu, nişanı.
Adıge kavimlerinin bayrakları, bayraktarları vardı.Bayraktarlığı yapan sülaleler belirlenmişti.
Örneğin Bjeduğlarda Hakuy sülalesiydi.
Kafkas savaşı esnasında zor duruma düşmüş, çıkış yolları arar haldeydiler.
Düşmana karşı koyan Çerkesleri bir araya toplayacak, onların birliğini sağlayacak sembollere ihtiyaçları vardı.
Milleti toparladı
Adıge kavimlerinin bayraklarının o tarihlerde yapılması zorunluluk halini almıştı.
Yazılı belgelerde yer aldığına göre, 1840 yılı nisan ayında Ubınıj’da yapılan zefeste (kongrede) katılımcılar her bir havzadan (*) (çerkeslerin bölgeleri belli bir belirleme yöntemi vardı; sahilinde oturdukları nehirlere göre) 15 süvari seçerek bayrakları ile (зэхахьэмэ) oturumlara katılmaları kararı alınmıştı.
Bu bayrakların yapıldıkları dönemin buna denk geldiği kanaati de elde edebiliriz.
Anlatılarak aktarılanlara göre, Tığıjıko Kızbeç, Pl’aneko Alcerıy ve Jane Nawts’ık’u Şapsığ bayrağının seçimi ve yapımına iştirak ettiler.
Kafkas savaşı esnasında Şapsığ ve Nathuay askerleri Nathuayelerden Şıwupak’o Mansur’un liderliğinde bayraklarıyla 25 Mayıs 1840 tarihinde gece saat ikide gizlice, sessiz bir şekilde Rus ordusunun bulunduğu Wubın kalesini almak üzere baskın yaptılar.
Baskın yaptıkları ordu ise kuvvetli direnç gösterdi, iki tarafta da kan dökülen bir savaş gerçekleşti.Rus Evraklarında yazılı olarak aktarıldığına göre yalnızca siperlerde 685 ceset ve on yaralı vardı.
Bu savaşta Adıgeleri bozguna uğrattılar, Natıhuay ve Şapsığların bayraklarını ele geçirdiler.
Bayraklardan bir tanesinde kurşun ve süngü darbeleriyle oluşmuş beş delik var.
Rus tarih bilimcilerinin aktardığına göre bu savaşta Şapsığ ve Nathuayeler büyük kahramanlık gösterdiler.
İmparatorluk ordularının ele geçirdiği bayraklar 1867 yılında Tifliste açılan Kafkas Ordusu Tarihi Müzesine verildi ve bu bayraklar müzedeki çerkes etnografyası şubesinde 1926 yılına dek kaldılar.
Tewu Aslan
Adıge Cumhuriyeti Milli Müze Baş Çalışanı
Rusya Gazeteciler Birliği üyesi
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
(*) Çn. Yazar yazısında, Psıho (nehir) terimini kullanıyor. Bunu çevirirken nehir olarak değil, nehrin oluştuğu suyunu topladığı havuz anlamında türkçede yer bulmuş ‘Havza’ kelimesini kullanmayı uygun gördüm, çünkü nehir-psıho kelimesi çerkescedeki cümlede Havza anlamını da taşır niteliklerdeydi.
Kaynak: ADIGE MAK
Navurze İbrahim`/caption`
Müzede yer alan ilk eserler ise o tarihlerde Krasnodarda yaşamakta olan Çerkeslerin oluşturduğu vakfın topladığı eserlerdi.
Bu konuda en aktif çalışanlardan birisi de Navurze İbrahim’di, dolayısıyla Müze Müdürü yapılmıştı.
Müzemiz evrakları arasında, eserlerin kayıtlarının yapıldığı evraklarda bir numara ile numaralandırılan ise Nathuaye bayrağıdır.
Müzede önemli yerleri var
Günümüzde Adıge Cumhuriyeti milli Müzesi Fonlarında tarihi öneme sahip Nathuaye ve Şapsığ bayrakları yer alıyor.
Müzemizin 90. kuruluş yıldönümü anısına hazırladığımız serginin merkezinde, ayrılan özel yerde sergileniyorlar.
Çerkes milletine Şapsığlar, Nathuayeler hakkındaki bilgileri en iyi ulaştıran kişi Mehoş Ruslan.
20 yıl kadar önce yayınladığı ‘Yüce Umut’ isimli kitabında bu bilgiler yer aldı.
Adıgeyde tanınan yazar Mehoş Ruslan Çerkes yüreği taşıyan bir kişi, milletimizin güzelliklerini aktarma çabası içerisinde.
Kaleminin ucundan ilginç makaleler, kitaplar dökülüyor.
Mehoş Ruslan’ın yazdıkları arasında bayrakların getirilişi ile alakalı olanlarına değinmek istiyorum.
Bayrağa her dönemde değer verilmesi olağanlaşmıştır.
O milletin, ülkenin namusu, nişanı.
Adıge kavimlerinin bayrakları, bayraktarları vardı.Bayraktarlığı yapan sülaleler belirlenmişti.
Örneğin Bjeduğlarda Hakuy sülalesiydi.
Kafkas savaşı esnasında zor duruma düşmüş, çıkış yolları arar haldeydiler.
Düşmana karşı koyan Çerkesleri bir araya toplayacak, onların birliğini sağlayacak sembollere ihtiyaçları vardı.
Milleti toparladı
Adıge kavimlerinin bayraklarının o tarihlerde yapılması zorunluluk halini almıştı.
Yazılı belgelerde yer aldığına göre, 1840 yılı nisan ayında Ubınıj’da yapılan zefeste (kongrede) katılımcılar her bir havzadan (*) (çerkeslerin bölgeleri belli bir belirleme yöntemi vardı; sahilinde oturdukları nehirlere göre) 15 süvari seçerek bayrakları ile (зэхахьэмэ) oturumlara katılmaları kararı alınmıştı.
Bu bayrakların yapıldıkları dönemin buna denk geldiği kanaati de elde edebiliriz.
Anlatılarak aktarılanlara göre, Tığıjıko Kızbeç, Pl’aneko Alcerıy ve Jane Nawts’ık’u Şapsığ bayrağının seçimi ve yapımına iştirak ettiler.
Kafkas savaşı esnasında Şapsığ ve Nathuay askerleri Nathuayelerden Şıwupak’o Mansur’un liderliğinde bayraklarıyla 25 Mayıs 1840 tarihinde gece saat ikide gizlice, sessiz bir şekilde Rus ordusunun bulunduğu Wubın kalesini almak üzere baskın yaptılar.
Baskın yaptıkları ordu ise kuvvetli direnç gösterdi, iki tarafta da kan dökülen bir savaş gerçekleşti.Rus Evraklarında yazılı olarak aktarıldığına göre yalnızca siperlerde 685 ceset ve on yaralı vardı.
Bu savaşta Adıgeleri bozguna uğrattılar, Natıhuay ve Şapsığların bayraklarını ele geçirdiler.
Bayraklardan bir tanesinde kurşun ve süngü darbeleriyle oluşmuş beş delik var.
Rus tarih bilimcilerinin aktardığına göre bu savaşta Şapsığ ve Nathuayeler büyük kahramanlık gösterdiler.
İmparatorluk ordularının ele geçirdiği bayraklar 1867 yılında Tifliste açılan Kafkas Ordusu Tarihi Müzesine verildi ve bu bayraklar müzedeki çerkes etnografyası şubesinde 1926 yılına dek kaldılar.
Tewu Aslan
Adıge Cumhuriyeti Milli Müze Baş Çalışanı
Rusya Gazeteciler Birliği üyesi
Çeviri; AÇUMIJ Hilmi
(*) Çn. Yazar yazısında, Psıho (nehir) terimini kullanıyor. Bunu çevirirken nehir olarak değil, nehrin oluştuğu suyunu topladığı havuz anlamında türkçede yer bulmuş ‘Havza’ kelimesini kullanmayı uygun gördüm, çünkü nehir-psıho kelimesi çerkescedeki cümlede Havza anlamını da taşır niteliklerdeydi.
Kaynak: ADIGE MAK Çerkesya Araştırmaları Merkezi-ÇAM
Diğer Haberler
Facebook 
Twitter 
Pinterest 
Linkedin 
Tumblr 
vk 
Odnoklassniki 
Reddit 
Whatsapp
Google Bookmarks
